ความแตกต่างของกรดอินทรีย์และกรดอนินทรีย์ต่อการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรค

          ในปัจจุบันมีการใช้กรด (Acid) ทั้งในน้ำดื่มสำหรับสัตว์และในอาหารสัตว์ เพื่อใช้ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรียก่อโรคและเพื่อทดแทนการใช้ยาปฏิชีวนะ ซึ่งกรดที่ใช้ในการเลี้ยงสัตว์มักอยู่ในรูปของกรดอินทรีย์ (Organic acid) มากกว่ากรดอนินทรีย์ (Inorganic acid) ซึ่งบทความนี้จะกล่าวถึงความแตกต่างของกรดอินทรีย์และกรดอนินทรีย์ต่อการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในการเลี้ยงสัตว์

          1. กรดอนินทรีย์ คือ กรดที่ได้จากแร่ธาตุ จึงอาจเรียกว่ากรดแร่ โดยกรดอนินทรีย์สามารถแตกตัวได้ 100% จึงถือว่าเป็นกรดแก่ เช่น กรดไฮโดรคลอริก (Hydrochloric acid) และกรดคาร์บอนิค (Carbonic acid) แต่กรดอนินทรีย์มีความกัดกร่อนสูง จึงไม่ค่อยนิยมใช้ในการเลี้ยงสัตว์ โดยกลไกการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคของกรดอนินทรีย์ คือ การลดค่า pH ของสภาพแวดล้อม (เพิ่มความเป็นกรด) ทำให้ไม่เหมาะกับการเจริญและการเพิ่มจำนวนของเชื้อแบคทีเรียก่อโรค

          2.  กรดอินทรีย์ คือ กรดที่มีอะตอมของคาร์บอนเป็นส่วนประกอบในโครงสร้างโมเลกุล พบทั่วไปในธรรมชาติ ซึ่งเป็นส่วนประกอบของพืชและเนื้อสัตว์ ส่วนใหญ่กรดอินทรีย์อยู่ในรูปของเหลว เช่น กรดอะซิติก (Acetic acid) กรดฟอร์มิก (Formic acid) กรดซิตริก (Citric acid) กรดโพรพิโอนิก (Propionic acid) และกรดแลคติก (Lactic acid) เป็นต้น โดยกลไกการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคของกรดอินทรีย์มีถึง 3 กลไก (ภาพที่ 1) ได้แก่

               2.1  การลดค่า pH ของสภาพแวดล้อม (เพิ่มความเป็นกรด) ทำให้ไม่เหมาะกับการเจริญและการเพิ่มจำนวนของเชื้อแบคทีเรียก่อโรค

               2.2  กรดอินทรีย์สามารถแทรกผ่านเข้าสู่ผนังเซลล์ (Cell wall) ได้ แล้วกรดอินทรีย์จะไปแตกตัวเป็นไฮโดรเจนไอออน (H+) และคาร์บอกซิเลท (RCOO–) ซึ่งไฮโดรเจนไอออนจะทำให้แบคทีเรียเสียสมดุลกรด-ด่าง จึงต้องเสียพลังงานในการขับไฮโดรเจนไอออนออกจากเซลล์ ส่วนคาร์บอกซิเลทจะไปรบกวนการสังเคราะห์โปรตีน และ DNA ของแบคทีเรีย ซึ่งทำให้แบคทีเรียไม่สามารถเจริญได้

               2.3  กรดอินทรีย์จะเข้าทำลายโมเลกุลของฟอสโฟลิปิด (Phospholipid) และไลโปโพลีแซคคาไรด์ (Lipopolysaccharides) ที่อยู่บริเวณผนังเซลล์ของแบคทีเรีย ทำให้เกิดความเสียหาย ผนังเซลล์แตก หรือเกิดการสูญเสียความสมดุลของผนังเซลล์

ภาพที่ 1 กลไกการออกฤทธิ์ของกรดอินทรีย์ต่อแบคทีเรีย

ที่มา : https://ebrary.net/52181/health/traditional_natural_food_antimicrobial_agents

          คิงลี่แอซิด (Kingly acid) เป็นผลิตภัณฑ์สารเสริมความเป็นกรด (Acidifier) ในน้ำดื่มสำหรับสัตว์ ที่ประกอบไปด้วยกรดอินทรีย์รวม ได้แก่  กรดฟอร์มิก กรดอะซิติก กรดโพรพิโอนิก และกรดแลคติก  มีความปลอดภัยต่อสัตว์ มีประสิทธิภาพสูงในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในน้ำดื่มและในระบบทางเดินอาหาร อีกทั้งคิงลี่แอซิดยังสามารถใช้ได้กับทุกสภาพน้ำ โดยผสมคิงลี่แอซิดเพียง 0.1-0.15% ในน้ำดื่มของสัตว์ได้ทุกชนิด เพื่อช่วยป้องกันสัตว์จากเชื้อแบคทีเรียก่อโรคและสามารถให้ผลผลิตที่ดีต่อไป

          สรุป : กรดอินทรีย์เป็นผลิตภัณฑ์ที่ช่วยเสริมความเป็นกรด นิยมใช้ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรียก่อโรคต่างๆเนื่องจากมีกลไกการทำงานที่มากกว่ากรดอนินทรีย์ และมีฤทธิ์กัดกร่อนน้อยกว่ากรดอนินทรีย์ ซึ่งคิงลี่แอซิดเป็นหนึ่งผลิตภัณฑ์ที่รวมกรดอินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพสูงในการควบคุมความเป็นกรดและยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรียก่อโรค เพื่อช่วยให้สัตว์มีสุขภาพที่แข็งแรง และให้ผลผลิตที่ดีต่อไป

ผลิตภัณฑ์แบบน้ำที่ช่วยเพิ่มผลผลิตของสัตว์ :

  • ผลิตภัณฑ์ซีลีเนียมและวิตามินอี สำหรับละลายในน้ำดื่ม APSA Polivitesel
  • ผลิตภัณฑ์น้ำมันหอมระเหย สำหรับละลายในน้ำดื่ม Herbal Mix PL Liquid

ข้อมูลเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับการยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย :