ซีลีเนียมและวิตามินอีเสริมระบบสืบพันธุ์ของสุกรพ่อแม่พันธุ์
Oxidative stress หรือ ภาวะความเครียดออกซิเดชั่น ส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของระบบสืบพันธุ์ของสุกรพ่อแม่พันธุ์ โดยภาวะความเครียดออกซิเดชั่นนั้นเกิดจากการที่ร่างกายสัตว์มีการสร้าง อนุมูลอิสระ (Free radical) มากเกินกว่าที่ร่างกายจะสามารถกำจัดออกได้ ซึ่งโดยปกติสัตว์จะสามารถกำจัดอนุมูลอิสระออกได้เอง แต่ในภาวะที่สัตว์มีความเครียด หรือมีการเผาผลาญพลังงานมากกว่าปกติ เช่น การให้อาหารไขมันสูง จะทำให้ร่างกายสัตว์สร้างอนุมูลอิสระออกมามากกว่าที่ร่างกายจะกำจัดออกได้ ดังนั้นระบบการต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant system) ที่มีหน้าที่ป้องกันการเกิดภาวะความเครียดออกซิเดชั่นจึงมีความสำคัญอย่างมากต่อระบบสืบพันธุ์ของสัตว์เนื่องจากอนุมูลอิสระมักจะทำให้เกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นของไขมัน (Lipid peroxidation) ที่บริเวณเยื่อหุ้มเซลล์ต่างๆ โดยเฉพาะเซลล์ระบบสืบพันธุ์ ทำให้ระบบสืบพันธุ์ของสุกรทั้งพ่อแม่พันธุ์เกิดความผิดปกติ เช่น ความผิดปกติของอสุจิ ดังแสดงในภาพที่ 1
ภาพที่ 1 Oxidative stress ทำให้อสุจิเกิดความผิดปกติเนื่องจาก DNA ถูกทำลาย และเสียหน้าที่การทำงาน
ที่มา : https://www.sciencerepository.org/oxidative-stress-a-cause-of-male-infertility
สำหรับการเสริมสารต้านอนุมูลอิสระในอาหารสัตว์ มักมีการเสริมวิตามินอีและซีลีเนียม โดยวิตามินอีเป็นองค์ประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์ และทำหน้าที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยยับยั้งปฏิกิริยาออกซิเดชั่นแบบลูกโซ่ของไขมัน ซึ่งช่วยปกป้องเยื่อหุ้มเซลล์จากการถูกทำลายจากอนุมูลอิสระ ในขณะที่ซีลีเนียมเป็นแร่ธาตุที่เป็นองค์ประกอบของซีลีโนโปรตีน (Selenoproteins) ซึ่งซีลีโนโปรตีนที่สำคัญในการต้านอนุมูลอิสระ ได้แก่ เอนไซม์กลูต้าไธโอนเปอร์ออกซิเดส (Glutathione peroxidase) ที่มีหน้าที่ในการกำจัดอนุมูลอิสระ โดยวิตามินอีและซีลีเนียมจะทำงานส่งเสริมกันในการต้านอนุมูลอิสระ จึงทำให้เซลล์ต่างๆในร่างกายสามารถทำงานได้อย่างเป็นปกติ โดยเฉพาะเซลล์ระบบสืบพันธุ์ ดังนั้นการเสริมวิตามินอีและซีลีเนียมจึงมีส่วนช่วยในการเสริมการทำงานของระบบสืบพันธุ์อีกทางหนึ่ง
จากการศึกษาของ Mahan (1991) ในสุกรสาว 60 ตัว ที่มีการเสริมซีลีเนียม 0.3 ppm และมีการเสริมวิตามินอีที่แตกต่างกัน 3 ระดับ คือ 0, 16, 33 และ 66 IU/กิโลกรัมอาหาร โดยมีการเก็บข้อมูลทั้งหมด 3 ท้อง พบว่ากลุ่มที่มีการเสริมวิตามินอีมีจำนวนลูกสุกรแรกเกิดต่อคอก และน้ำหนักลูกสุกรแรกเกิดทั้งคอกที่สูงกว่ากลุ่มที่มีการเสริมซีลีเนียมแต่ไม่มีการเสริมวิตามินอี ดังแสดงในตารางที่ 1
ตารางที่ 1. ผลการเสริมซีลีเนียมและวิตามินอีในอาหารแม่สุกรต่อลูกสุกร
*ทุกกลุ่มมีการเสริมซีลีเนียมในอาหาร 0.3 ppm
ที่มา : Mahan (1991)
จากการศึกษาของ Marin-Guzman et., al. (1997) ในสุกรพ่อพันธุ์ 192 ตัว ที่มีการเสริมซีลีเนียมในอาหารที่ 0.5 ppm กับกลุ่มที่ไม่มีการเสริมซีลีเนียมในอาหารเพื่อวัดคุณภาพน้ำเชื้อ เป็นระยะเวลา 16 สัปดาห์ พบว่า กลุ่มที่มีการเสริมซีลีเนียมที่ 0.5 ppm มีปริมาณอสุจิ ความเข้มข้นอสุจิ การเคลื่อนไหวของอสุจิ จำนวนอสุจิปกติและอัตราการผสมติดต่อจำนวนไข่ที่ดีกว่ากลุ่มที่ไม่มีการเสริมซีลีเนียมในอาหาร ดังแสดงในตารางที่ 2
ตารางที่ 2. ผลการเสริมซีลีเนียมในอาหารสุกรพ่อพันธุ์ต่อคุณภาพน้ำเชื้อ
ที่มา : Marin-Guzman et., al. (1997)
ซีลีเนียม อี10+ เป็นผลิตภัณฑ์สารเสริมซีลีเนียมและวิตามินอีสำหรับผสมในอาหารสัตว์ โดยซีลีเนียมอยู่ในรูปซีลีเนียมอินทรีย์จากกระบวนการหมักยีสต์ (Selenium Yeast) ที่มีประสิทธิภาพในการดูดซึมและการนำไปใช้ประโยชน์ได้สูง เป็นสารต้านอนุมูลอิสระและส่งเสริมการทำงานของระบบสืบพันธุ์ สามารถใช้ได้ในสัตว์ทุกชนิด ทั้ง สุกร สัตว์ปีก หรือสัตว์เคี้ยวเอื้อง เป็นต้น
สรุป : สารต้านอนุมูลอิสระ เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยในการส่งเสริมการทำงานของระบบสืบพันธุ์ โดยช่วยป้องกันเซลล์ระบบสืบพันธุ์จากการทำลายของอนุมูลอิสระ ซึ่งซีลีเนียมและวิตามินอีเองเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพ สามารถส่งเสริมการทำงานของระบบสืบพันธุ์ในสุกรพ่อแม่พันธุ์ได้
ผลิตภัณฑ์ที่มีผลต่อระบบสืบพันธุ์ของสุกร :
- ผลิตภัณฑ์ซีลีเนียมและวิตามินอี สำหรับละลายในน้ำดื่ม APSA Polivitesel
- ผลิตภัณฑ์วิตามินและแร่ธาตุ สำหรับผสมในอาหาร พรีมิกซ์หมู Agromix Pig Breeder No.14
ข้อมูลเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์ที่มีผลต่อการผลิตสุกร :
- ผลิตภัณฑ์นมสำหรับลูกสุกร https://www.youtube.com/watch?v=Lo9kwrgSn9o&t=25s
- 3 วิธีลดปัญหาท้องเสียในลูกหมูอนุบาล https://www.youtube.com/watch?v=kBFpnPCcpn4&t=48s
- เลี้ยงหมูขุนให้ปลอดภัย คุณภาพซากดี ต้องทำแบบนี้!! https://www.youtube.com/watch?v=yabNViHaj5Q&t=1s