อนุมูลอิสระ (Free radical) คือ อะตอมหรือโมเลกุลที่มีอิเล็กตรอนอิสระไม่ครบคู่ ซึ่งโดยปกติในร่างกายสัตว์จะมีโมเลกุลหรืออะตอมที่มีอิเล็กตรอนอยู่เป็นจำนวนคู่ ดังนั้นอนุมูลอิสระจึงเป็นโมเลกุลที่ไม่สเถียร มีความว่องไวในการเข้าทำปฏิกิริยากับสารชีวโมเลกุลซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของเซลล์ เช่น ดีเอ็นเอ โปรตีน หรือ ไขมัน เป็นต้น ซึ่งอนุมูลอิสระจะเกิดขึ้นได้จากขบวนการเมตาบอลิซึมจากการใช้ออกซิเจน แล้วร่างกายสัตว์จะมีการกำจัดอนุมูลอิสระเพื่อให้ร่างกายกลับเข้าสู่ภาวะสมดุล

          ในขณะเดียวกัน ปัจจัยในระหว่างการเลี้ยงสัตว์ก็อาจทำให้ร่างกายสัตว์สร้างอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น ได้แก่ ภาวะอุณหภูมิที่เป็นแปลี่ยนแปลงไป อาหารที่มีไขมันสูง การติดเชื้อ หรือความเครียด เป็นต้น หากเมื่อใดที่อนุมูลอิสระมีปริมาณมากกว่าที่ร่างกายสัตว์สามารถกำจัดออกไปได้ จะเรียกว่า “ภาวะความเครียดออกซิเดชั่น (Oxidative Stress)” ซึ่งอนุมูลอิสระนี้จะไปทำปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับเซลล์ต่างๆ ส่งผลให้เซลล์เสื่อมสภาพหรือเซลล์ตาย ดังแสดงในภาพที่ 1.

ภาพที่ 1 Oxidative Stress

ที่มา : https://www.h-h-c.com/what-is-oxidative-stress-and-how-to-analyze-it/

          สำหรับการเลี้ยงไก่ไข่ในปัจจุบันมักมีปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้ไก่มีความเครียด เช่น การเลี้ยงไก่แบบหนาแน่น หรือภาวะอากาศร้อน ซึ่งหากได้รับความเครียดเป็นเวลานานจะนำไปสู่ภาวะความเครียดออกซิเดชั่น ทำให้ระบบต่างๆในร่างกายไก่ไข่ทำงานได้ลดลงจากเซลล์ที่เสียหายจากอนุมูลอิสระ เช่น การกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน การกดการทำงานของต่อมไร้ท่อส่งผลให้ฮอร์โมนต่างๆทำงานได้ลดลง รวมถึงการเสื่อมสภาพของระบบสืบพันธุ์ ทำให้เมื่อไก่เกิดภาวะความเครียดออกซิเดชั่นจะพบว่าไก่มีการเจริญเติบโตลดลง อ่อนแอ มีภูมิคุ้มกันโรคต่ำทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่าย ผลผลิตไข่ และคุณภาพไข่ลดลง หรือพบอัตราการตายที่สูงขึ้น ซึ่งส่งผลต่อกำไรที่ลดลงของฟาร์มหากไก่ไข่เกิดภาวะความเครียด      ออกซิเดชั่น ดังนั้นการเสริมสารต้านอนุมูลอิสระก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะช่วยลดผลกระทบจากสารอนุมูลอิสระเหล่านี้

          APSA Polivitesel เอพีเอสเอ โพลีวิททีเซล เป็นผลิตภัณฑ์วิตามินอีและซีลีเนียมเข้มข้น สำหรับละลายในน้ำดื่มของสัตว์ โดยวิตามินอีและซีลีเนียมเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ทำงานส่งเสริมกันอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเป็นสารที่ช่วยยับยั้งและป้องกันการเกิดสารอนุมูลอิสระ ทำให้ระบบต่างๆในร่างกาย เช่น ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบสืบพันธุ์ ทำงานได้อย่างสมบูรณ์ ส่งผลให้ไก่มีสุขภาพแข็งแรง และให้ผลผลิตไข่ได้เพิ่มขึ้น จากการศึกษาที่สถาบันวิจัยของ University of Southern ประเทศฟิลิปปินส์ ในไก่ไข่สายพันธุ์ Lohman Brown จำนวน 71,214 ตัว ระหว่างกลุ่มควบคุมที่ไม่มีการใช้สารเสริมในน้ำดื่ม กับกลุ่มที่มีการเสริม APSA Polivitesel  ปริมาณ 0.5 มิลลิลิตร ในน้ำดื่ม 1 ลิตร จำนวน 5 วันต่อสัปดาห์ ที่อายุไก่ 95-100 สัปดาห์ พบว่า กลุ่มที่มีการเสริม APSA Polivitesel มีอัตราการให้ไข่ที่มากกว่ากลุ่มควบคุม 4.3% และมีอตราการตายที่ต่ำกว่ากลุ่มควบคุม 0.01% ดังแสดงในตารางที่ 1

ตารางที่ 1 ผลของการใช้ APSA Polivitesel ในไก่ไข่

สรุป : จากการผลการศึกษาพบว่า การใช้ APSA Polivitesel ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์วิตามินอีและซีลีเนียมสำหรับละลายในน้ำดื่ม ช่วยให้ไก่ไข่มีอัตราการให้ไข่ที่เพิ่มขึ้น และอัตราการตายที่ลดลง ช่วยเพิ่มผลกำไรให้กับผู้เลี้ยงไก่ไข่ได้

ผลิตภัณฑ์ที่มีผลต่อการเพิ่มประสิทธิภาพการเลี้ยงของไก่ไข่ :

• ผลิตภัณฑ์ซีลีเนียมและวิตามินอี สำหรับผสมอาหาร Selenium E10+
• ผลิตภัณฑ์แคลเซียม สำหรับผสมอาหาร LithoNUTRI
• ผลิตภัณฑ์พรีมิกซ์ไก่ไข่ สำหรับผสมอาหาร Agromix Layers No.23
• ผลิตภัณฑ์กรดอินทรีย์ สำหรับละลายน้ำ Kingly acid

ข้อมูลเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ในไก่ไข่ :

• หายสงสัย ทำไมต้องใช้สารเสริมแบบผสมน้ำ  https://www.youtube.com/watch?v=IJvkFEYDMLo
• ต้องดู!! ไข่ดก ไข่นาน ทำยังไงดี? ใช้สารเสริมอะไรได้บ้าง  https://www.youtube.com/watch?v=9_VgZtDk40E