การปรับปรุงประสิทธิภาพระบบสืบพันธุ์ของแม่โคหลังคลอด ด้วยการฉีดวิตามินอีและซีลีเนียม
วิตามินอี และซีลีเนียม เป็นวิตามิน และแร่ธาตุที่ทำงานส่งเสริมซึ่งกันและกันในการเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพ ช่วยป้องกันความเสียหายของเซลล์จากการทำลายโดยอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นจากความเครียดจากปัจจัยต่างๆ เช่น ความเครียดจากความร้อน ความเครียดจากการคลอด และอื่นๆ ดังนั้นการเสริมวิตามินอี และซีลีเนียมจึงส่งผลโดยตรงต่อความสมบูรณ์ และความแข็งแรงของเซลล์ต่างๆในร่างกาย เช่นเซลล์ระบบสืบพันธุ์ และระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
ทำไมต้องเสริมวิตามินอี และซีลีเนียมในแม่โค ?
วิตามินอี โดยปกติแล้วพบได้ในเมล็ดธัญพืช และพืชใบเขียวทุกชนิด ซึ่งในพืชอ่อนจะมีวิตามินอีสูงกว่าใบแก่ และวิตามินอีในพืชจะสูญเสียได้ง่ายเมื่อถูกความร้อน และผ่านการดัดแปลง เช่น การตัด สับ บด หรือการทำให้แห้ง รวมถึงการหมักเพื่อเพิ่มการใช้ประโยชน์ได้ของพืชอาหารสัตว์ก็ทำให้สูญเสียวิตามินอีเช่นเดียวกัน โดย เมธา (2544) ได้กล่าวว่า โคเนื้อและโคนมส่วนใหญ่มักจะได้รับอาหารหยาบคุณภาพดีในระยะเวลาอันสั้น นอกเหนือจากนั้นจะได้รับอาหารหยาบที่ผ่านการดัดแปลง เช่น สับ บด หมัก หรือหญ้าแห้งเป็นหลัก ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้โคเนื้อ โคนมมีความเสี่ยงในการเกิดโรค หรือความผิดปกติจากขาดวิตามินอี
ซีลีเนียมเป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต และความสมบูรณ์พันธุ์ในสัตว์ และเป็นแร่ธาตุที่มีความสัมพันธ์กับวิตามินอี เนื่องจากสามารถทำหน้าที่แทนวิตามินอีได้ และเนื่องจากประเทศไทยอยู่ในเขตร้อน ที่มีการปลูกพืชไม่หมุนเวียน และดินมีสภาวะเป็นกรด ด้วยสาเหตุนี้จึงทำให้พืชอาหารสัตว์ที่ปลูกในประเทศไทยส่วนใหญ่มักมีการขาดแร่ธาตุหลายชนิด โดยเฉพาะซีลีเนียม

แนวทางการเสริมวิตามินอี และซีลีเนียมทำได้อย่างไรบ้าง ?
แม่โคในช่วงก่อนคลอดประมาณ 1 เดือนจนถึงหลังคลอดประมาณ 1 เดือนนั้นมีความเครียดสูง อันเนื่องมาจากสภาวะสมดุลฮอร์โมนในร่างกายที่เปลี่ยนแปลงเพราะใกล้คลอด และความต้องการสารอาหารเป็นอย่างมากในการเลี้ยงลูกในท้อง การฟื้นฟูเซลล์เต้านม และการเตรียมคลอด ดังนั้นการดูแลแม่โคในช่วงนี้จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากอาจมีผลต่อประสิทธิภาพของระบบสืบพันธุ์ และประสิทธิภาพในการให้นมหลังคลอด โดยเราสามารถดูแลแม่โคในช่วงนี้ได้โดยการเสริมวิตามินอี และซีลีเนียม ซึ่งการเสริมวิตามินอี และซีลีเนียมในแม่โคนั้นสามารถทำได้หลายวิธี เช่นการผสมอาหาร การตักโรยให้เป็นรายตัว และการฉีดเข้าสู่ร่างกายโดยตรง โดยการเสริมวิตามินอี และซีลีเนียมด้วยวิธีการฉีดนั้นเป็นวิธีที่ง่าย และทำให้โคได้รับวิตามินอี และซีลีเนียมอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ยังพบว่ามีผลต่อการปรับปรุงระบบสืบพันธุ์ และการให้ผลผลิตน้ำนมในระยะยาวดังตารางด้านล่าง
ที่มา : Bayril et al. (2015) | Control | Vitamin E + Se* | Improve |
วันที่ทำการผสมคร้ังแรกหลังคลอด (วันหลังคลอด) | 91.7 | 79.1 | – 12.6 วัน |
จำนวนคร้ัง/การผสมติด (ครั้ง) | 1.9 | 1.58 | 0.32 ครั้ง |
เต้านมอักเสบแบบไม่แสดงอาการ(%)** | 11 (12/109) | 3.7 (4/107) | 7.3% |
เต้านมอักเสบแบบแสดงอาการ(%) | 15.7 (17/109) | 5.6 (6/107) | 10.1% |
รกค้าง (%)*** | 4.6 (5/109) | 2.8 (3/107) | 1.8% |
ปริมาณน้ำนมเฉลี่ยต่อวันในช่วงหลังคลอด – 16 สัปดาห์ , kg | 33.5 | 36.2 | + 2.7 kg/วัน |
ปริมาณน้ำนมรวม 112 วัน | 3,752.00 | 4,054.40 | 302.40 kg |
*ความเข้มข้นของวิตามินอี และซีลีเนียม คือ 50 และ 0.5 mg/ml ตามลำดับ โดยจะฉีดในปริมาณ 10 ml/ตัว ในช่วงก่อนคลอด 3 สัปดาห์ 1 ครั้ง และในวันคลอดอีก 1 ครั้ง, **เต้านมอักเสบแบบไม่แสดงอาการจะถูกประเมินที่ 30 วันหลังคลอด, ***โคที่มีการขับรกมากกว่า 12 ชั่วโมงจัดว่ามีปัญหารกค้าง
จากตารางการทดลองของ Bayril et al. (2015) พบว่าการฉีดวิตามินอี และซีลีเนียมในช่วงก่อนคลอด 3 สัปดาห์ 1 ครั้ง และวันคลอดอีก 1 ครั้ง สามารถเพิ่มประสิทธิภาพของระบบสืบพันธุ์ได้ โดยทำให้แม่โคนมหลังคลอดสามารถผสมได้เร็วขึ้น 12.6 วัน และช่วยลดจำนวนครั้งในการผสมติดได้ อีกทั้งยังช่วยลดปัญหารกค้าง ปัญหาเต้านมอักเสบทั้งแบบแสดงอาการ และไม่แสดงอาการ นอกจากนี้การฉีดวิตามินอี และซีลีเนียมยังช่วยเพิ่มปริมาณผลผลิตน้ำนมได้ 2.7 กิโลกรัมต่อวัน หรือเพิ่มขึ้นรวม 302.40 กิโลกรัมในระยะเวลา 6 สัปดาห์ ซึ่งคิดเป็นกำไรจากการขายนมที่เพิ่มขึ้น 5,443.20 บาท จากราคาขายน้ำนมดิบที่ 18 บาท/กิโลกรัม
ผลิตภัณฑ์ที่มีผลต่อการปรับปรุงประสิทธิภาพระบบสืบพันธุ์ ลดปัญหาหลังคลอด และเพิ่มปริมาณน้ำนม :
- ผลิตภัณฑ์วิตามินอี และซีลีเนียมแบบฉีด Vitamin E50 + Selenium pro inj.
- ผลิตภัณฑ์เสริมซีลีเนียม และวิตามินอีสำหรับผสมในอาหาร หรือตักให้เป็นรายตัว Selenium E10+
- ผลิตภัณฑ์พรีมิกซ์โคนม สูตรสำหรับเสริมวิตามิน และแร่ธาตุในโคนม Agromix No45
- ผลิตภัณฑ์ยีสต์สกัดช่วยเพิ่มปริมาณ และคุณภาพน้ำนม และลดปัญหาเต้านมอักเสบ Rumen Yeast
ข้อมูลเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์สำหรับปรับปรุงประสิทธิภาพระบบสืบพันธุ์ ลดปัญหาหลังคลอด และเพิ่มปริมาณน้ำนม
YouTube :
• 4 นาที รู้วิธีบำรุงระบบสืบพันธุ์ https://www.youtube.com/watch?v=E6d36MAt7LQ&t=11s
• วัวไม่กลับสัด ผสมไม่ติด ระบบสืบพันธุ์ไม่ดี ต้องวิตามินอีและซีลีเนียม https://www.youtube.com/watch?v=NTkXIqK0QgU&t=63s